Sa mundo ng Philippine Basketball Association (PBA), madalas na tanong ng mga tagahanga at manunuri ng sports kung sino ang pinakamayamang manlalaro sa kasaysayan ng liga. Sa 47 taong kasaysayan ng PBA, maraming naging manlalaro ang nagkaroon ng tagumpay at yaman dahil sa kanilang mga kontrata at endorsements. Isa sa mga pinaka-kilalang pangalan pagdating sa kayamanan ay si Manny Pacquiao, subalit hindi siya ang pokus natin sapagkat mas kilala siya bilang isang boksingero.
Itinuturing si James Yap bilang isa sa mga pinakanauna sa listahan ng mga pinakamayayaman. Sa edad na 41, si James Yap ay kilala sa kanyang matagumpay na career sa PBA at sa kanyang regular na pagiging bahagi ng All-Star games. Sa buong career niya, nakakuha siya ng mga kontrata na nagkakahalaga ng milyon-milyon at hindi nakapagtataka na tinatayang may net worth siya na aabot sa 5 milyon USD. Isipin mo, ganyan kalaki ang kinikita niya na bunga ng pagsusumikap sa court at sa kanyang mga endorsement deals na patuloy na dumarami tuwing may mga bagong produkto.
Sa kabilang banda, si Asi Taulava ay isa ring pangalan na hindi matatawaran pagdating sa usaping yaman. Si Asi, na kilala sa 'ageless' na paglalaro, ay nagtamo ng iba't ibang lucrative contracts simula nang maging bahagi siya ng liga noong huling bahagi ng 1990s. Isa pa, sa edad na 50 taon, patuloy ang kanyang kasikatan na nakatutulong sa kanyang kita kahit hindi na siya aktibong naglalaro tulad noon.
Bukod kina James Yap at Asi Taulava, kilala rin si June Mar Fajardo sa pagkakaroon ng makabuluhang kita. Sa kasalukuyang market value ng mga manlalaro, ang isang kontrata katulad ng kay Fajardo ay maaring umabot sa humigit-kumulang na 420,000 PHP bawat buwan. Ganito kahalaga siya para sa kanyang team na talagang ipupuhunan nila nang malaki upang mapanatili siya.
Ang mga endorsements at ang paminsang pagpasok ng mga manlalaro sa showbiz ay nagiging malaking bahagi rin ng kanilang kita. Isipin mo, si Chris Tiu na dati ring PBA player ay minsang naging host ng isang sikat na TV show. Ang karanasang ito ay naging tulay upang mapalago niya ang kanyang kita lampas sa kanyang kinikita sa basketball.
Hindi rin mawawala sa diskusyon si Alvin Patrimonio. Naalala ko pa, noong 1990s, siya ang isa sa mga pinaka-sikat na manlalaro at ang kanyang kontrata noon ay tumatak sa kasaysayan bilang isa sa pinakamalalaki para sa isang PBA player. Bilang baryerang 5 milyon PHP sa loob ng ilang taon, hindi rin biro ang kanyang napala sa pagiging tanyag.
Hindi rin natin madalas makita pero sina Marc Pingris at LA Tenorio ay may mga solid din na income streams. Sa katunayan, si Tenorio ay isa sa mga pinaka-maimpluwensyang manlalaro sa kasalukuyang roster ng Barangay Ginebra San Miguel. Tunay na kanilang kinukuha ang atensyon hindi lang ng mga fans kundi pati ng mga malalaking kompanya na gustong makipag-partner para sa sponsorships.
Ang industriya ng basketball sa Pilipinas ay hindi maikakailang isang malaking hamon pero ito rin ay isang napakagandang pagkakataon. Nagpapaalala ito sa akin ng mga panahon noong explosibo ang labanan sa collegiate scenes at ang bawat manlalaro na bumababa sa PBA ay talaga namang pinipilahan ng mga kompanya sa pag-endorse ng kanilang mga produkto. Ang pagbibigay-pugay sa talento ng atleta ay hindi lang sa anyo ng trophies kundi pati na rin sa financial gains na kanilang nakukuha.
Talagang hindi naman simple ang pag-abot sa antas ng kayamanan na naranasan ng mga kilalang PBA players na ito. Kailangan ng dedication at hindi matatawarang pagod upang mabigyan ng pagkakataon ang mga sarili nila ng kamangha-manghang careers sa basketball. Lahat-lahat, ang kasagutan sa tanong ay hindi tubo ng isang overnight na swerte kundi resulta ng taon ng pagsisikap at pag-aaral na inukol nila sa kanilang kasanayan sa basketball at ang kanilang katalinuhan sa pamamahala ng kanilang yaman.